Η βία κατά των γυναικών αποτελεί ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα που συνεχώς επηρεάζει τη ζωή χιλιάδων γυναικών σε όλο τον κόσμο, και η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Παρά τις σημαντικές προσπάθειες για ευαισθητοποίηση και πρόληψη, η βία συνεχίζει να είναι παρούσα και να πλήττει τη ζωή γυναικών σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και ηλικίες. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, παρατηρείται ανησυχητική αύξηση των περιστατικών, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη για έγκαιρη παρέμβαση, ενημέρωση και στήριξη των θυμάτων.
Η Αύξηση της Βίας κατά των Γυναικών στην Ελλάδα
Τα στατιστικά στοιχεία των τελευταίων ετών καταδεικνύουν μια ανησυχητική αύξηση της βίας κατά των γυναικών στην Ελλάδα. Σύμφωνα με έρευνες και αναφορές από οργανώσεις όπως η Γραμμή 15900 – η οποία προσφέρει δωρεάν υποστήριξη στα θύματα βίας – τα περιστατικά γυναικείας κακοποίησης έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Ιδιαίτερα μετά την πανδημία του COVID-19, η απομόνωση και οι κοινωνικοί περιορισμοί φαίνεται να ενίσχυσαν τις συνθήκες ενδοοικογενειακής βίας, με πολλές γυναίκες να βρίσκονται παγιδευμένες σε κακοποιητικές σχέσεις χωρίς εύκολη πρόσβαση σε βοήθεια.
Έρευνες έχουν δείξει ότι περίπου το 1/3 των γυναικών στην Ελλάδα έχουν πέσει θύματα σωματικής ή σεξουαλικής βίας κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Επιπλέον, τα περιστατικά γυναικοκτονιών – δηλαδή, των δολοφονιών γυναικών από τους συντρόφους τους – έχουν αυξηθεί, φτάνοντας σε ανησυχητικά επίπεδα, με χαρακτηριστικά περιστατικά που συγκλονίζουν την κοινή γνώμη. Η πανδημία φαίνεται, πως συνέβαλε στην αύξηση της συχνότητας αυτών των περιστατικών, ενώ παράλληλα περιόρισε τη δυνατότητα των θυμάτων να αναζητήσουν βοήθεια, καθώς οι κοινωνικές υπηρεσίες και οι δομές υποστήριξης είχαν περιορισμένη λειτουργία.
Η Ψυχολογία της Βίας: Η Έλλειψη Στήριξης και Ηθική Υποστήριξη
Η ψυχολογία των θυμάτων βίας είναι μια κρίσιμη διάσταση του προβλήματος. Πολλές γυναίκες που ζουν σε καταπιεστικά και βίαια περιβάλλοντα συχνά αναπτύσσουν συναισθηματική εξάρτηση από τον κακοποιητή τους, μια κατάσταση που είναι γνωστή ως «σύνδρομο της Στοκχόλμης». Αυτές οι γυναίκες συχνά αισθάνονται εγκλωβισμένες και φοβούνται για τη ζωή τους και την ασφάλεια των παιδιών τους. Η αίσθηση της ντροπής, της ενοχής και η απομόνωση από το κοινωνικό τους περιβάλλον τις καθιστούν ακόμα πιο ευάλωτες.
Η έλλειψη υποστήριξης και η αδυναμία επικοινωνίας με άλλους ανθρώπους ή υπηρεσίες κάνουν τα θύματα να νιώθουν μοναχικά και ανυπεράσπιστα. Πολύ συχνά, οι γυναίκες δεν αναγνωρίζουν την κακοποίηση ως τέτοια και δεν γνωρίζουν πώς να ζητήσουν βοήθεια. Εδώ, η ενημέρωση και η στήριξη από την κοινωνία, αλλά και από θεσμούς και οργανισμούς, μπορεί να είναι καθοριστική για την προστασία τους και την αποφυγή περαιτέρω τραυματισμών.
Τρόποι Διαχείρισης και Στήριξης των Θυμάτων
Είναι επιτακτική η ανάγκη να ενισχυθεί η στήριξη για τις γυναίκες που βιώνουν βία και να δημιουργηθούν ασφαλή και προσβάσιμα δίκτυα βοήθειας.
- Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση
Η ενημέρωση για τα δικαιώματα των γυναικών και τις δυνατότητες στήριξης είναι το πρώτο βήμα για την καταπολέμηση της βίας. Οργανισμοί όπως η Γραμμή 15900 παρέχουν άμεση ψυχολογική στήριξη και συμβουλευτική, ενώ εξειδικευμένα καταφύγια προσφέρουν προστασία και φιλοξενία σε γυναίκες που βρίσκονται σε κίνδυνο.
- Ανάπτυξη Ασφαλών Δικτύων
Οι γυναίκες που βρίσκονται σε κακοποιητικές σχέσεις χρειάζονται μια δικτύωση υποστήριξης από φίλους, συγγενείς και οργανώσεις. Δημιουργία ομάδων υποστήριξης ή «ευαισθητοποίησης» στις τοπικές κοινότητες μπορεί να προσφέρει ένα δίκτυο βοήθειας και να ενθαρρύνει τα θύματα να σπάσουν τη σιωπή τους.
- Προγράμματα Εκπαίδευσης και Ψυχολογικής Υποστήριξης
Οι γυναίκες που έχουν υποστεί βία χρειάζονται μακροχρόνια ψυχολογική υποστήριξη για να ξεπεράσουν τα τραύματα τους. Προγράμματα που προσφέρουν δωρεάν ή προσιτές συνεδρίες ψυχοθεραπείας μπορούν να βοηθήσουν τα θύματα να επανακτήσουν την αυτοεκτίμηση τους και να αποκτήσουν τα εργαλεία για να επαναδιαπραγματευτούν τη ζωή τους.
- Νομική Υποστήριξη
Η ενημέρωση των γυναικών για τα νομικά τους δικαιώματα είναι εξαιρετικά σημαντική. Τα θύματα βίας πρέπει να γνωρίζουν πώς να καταγγείλουν την κακοποίηση στην αστυνομία, να προστατευθούν μέσω ασφαλιστικών μέτρων και να διεκδικήσουν τη δικαιοσύνη.
- Δημιουργία Ασφαλών Χώρων
Η δημιουργία ασφαλών χώρων, όπως καταφύγια για γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί, μπορεί να προσφέρει άμεση προστασία και βοήθεια. Αυτοί οι χώροι είναι ζωτικής σημασίας για την απομάκρυνση από τη βίαιη κατάσταση και την αποκατάσταση των θυμάτων.
Η βία κατά των γυναικών παραμένει ένα διαρκές πρόβλημα στην ελληνική κοινωνία και η αντιμετώπισή της απαιτεί συλλογική δράση από την πολιτεία, τις κοινωνικές υπηρεσίες, τις οργανώσεις, αλλά και την ίδια την κοινωνία. Μέσα από την ενημέρωση, την υποστήριξη και την ενδυνάμωση των θυμάτων, μπορούμε να συμβάλουμε στη δημιουργία ενός ασφαλέστερου και πιο δίκαιου περιβάλλοντος για όλες τις γυναίκες. Η στήριξή μας μπορεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα προς την απελευθέρωση των γυναικών από τον κύκλο της βίας, δίνοντάς τους την ευκαιρία για μια ζωή ελεύθερη από φόβο και κακοποίηση.
Αν αισθάνεσαι ή γνωρίζεις κάποιον/α που βιώνει βία, θυμήσου ότι δεν είσαι μόνη/ος. Υπάρχουν πόροι και υποστηρικτικά δίκτυα που μπορούν να βοηθήσουν να βρεις τη δύναμη να βγεις από αυτή την κατάσταση.
Η 25η Νοεμβρίου είναι μια μέρα αφιερωμένη στη μνήμη και την υποστήριξη όλων των γυναικών που έχουν υποστεί βία, αλλά και στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για την ανάγκη να τερματιστεί κάθε μορφή κακοποίησης.
Η βία κατά των γυναικών είναι ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα που πλήττει εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως, αλλά η σιωπή και η ντροπή δεν αποτελούν απάντηση. Σήμερα, ας ενωθούμε όλοι για να υποστηρίξουμε τα θύματα, να ενθαρρύνουμε την καταγγελία και να απαιτήσουμε δικαιοσύνη.
Αν βιώνεις ή γνωρίζεις κάποιον/α που βιώνει βία, θυμήσου: ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΜΟΝΗ. Υπάρχουν πόροι και βοήθεια. Μίλα, ζήτησε στήριξη, και μαζί μπορούμε να κάνουμε τον κόσμο πιο ασφαλή για κάθε γυναίκα.
